Nhìn Qua Năm Tháng

Ấm áp mùa xuân là tựa đề mở đầu tập sách, tác giả viết về một tai nạn bất ngờ, giữa sự sống và cái chết gần như chẳng hề có biên giới. Chuyện xảy ra vào một buổi chiều, khi trên đường về nhà, từ nơi làm việc, bị một chiếc Honda 67 từ phía sau phóng vượt qua, móc vào xe, hất ngã xe, rơi xuống đường…, tác giả tự sự: “Chính trong những ngày nằm viện, tôi đã có dịp nghĩ nhiều về những lẽ được thua, thành bại của cuộc đời”, để rồi, lần lượt qua từng trang “Nhìn qua năm tháng” bạn đọc có dịp tiếp xúc với những câu chuyện thú vị về chữ nghĩa, về thế thái nhân tình, với bao hương vị của kỷ niệm, của thời gian… Nhà văn Trần Nhã Thụy trong “Lời giới thiệu” tập sách, cho rằng: “Không phải từ trên cao nhìn xuống, với cái nhìn phán xét, mang màu sắc Thượng đế. Cũng không phải nhìn từ dưới nhìn lên, như cái nhìn khẩn cầu, cứu xét của một sinh thể. Mà nhìn qua, tức nhìn ngang, nhìn xuyên qua lớp thời gian, chạm vào quá khứ. Nhưng nhìn qua, cũng có nghĩa là nhìn lại. Bởi tác giả không định vị một chỗ đứng hay mặc định một ngôi vị”.

Với tâm thế một nhà giáo, một nhà thơ, Tần Hoài Dạ Vũ có nhiều trang viết từ những hoài niệm về mái trường, về thời đi học và đi dạy. Chẳng hạn ở bài “Nhớ những năm tháng quốc học”, tác giả nhắc lại quãng thời gian học ở bậc Trung học Đệ nhị cấp ở trường Quốc Học, Huế, đã nỗ lực hết mình để không chỉ học giỏi, thi đỗ, mà còn để kiếm miếng cơm sinh sống và tự lập thân, mà bây giờ nhớ lại, nhiều khi ông băn khoăn tự hỏi, làm sao ông có thể vượt qua được những năm tháng ấy; làm sao có thể đi qua cuộc chiến tranh với bao tai ương chồng chất; làm sao có thể vẫn giữ được tấm lòng đôn hậu trước những đảo điên của cuộc thế?… ; hoặc ở bài “Dạy văn, một nghệ thuật sống của tâm hồn”, tác giả cho biết, tuy chỉ đứng trên bục giảng có 9 năm, nhưng ông kịp rút ra được cho mình một bài học quan trọng là, làm một nhà giáo, nhất là thầy giáo dạy Văn, điều quan trọng nhất là dạy cho học sinh lòng nhân ái.

Đáng chú ý, cuối tập sách là phần phụ lục có tên “Nguồn gốc tộc Nguyễn Văn Giao Thủy”, tác giả đã kỳ công đưa ra nhiều tư liệu nói rõ về nguồn gốc tộc Nguyễn Văn Giao Thủy (xa Đại Hòa, H. Đại Lộc, Quảng Nam) của mình. Tần Hoài Dạ Vũ tâm nguyện: “Dù bây giờ hay đến mai sau, dù đang sống trên mảnh đất dựng nghiệp của Tiền hiền hay phải lập nghiệp phương xa; dù sống trong bất cứ cảnh ngộ nào cũng sẽ mãi mãi nhớ đến quê hương, dòng tộc, không bao giờ dám quên công ơn cao dày của Tiên Tổ, không bao giờ làm điều gì để tổn thương đến thanh danh của dòng tộc. Được như vậy, tức là phần nào đã bày tỏ lòng biết ơn, là cách báo hiếu tưởng không có gì bằng. Mong thay!”.